کاربرد فشارسنج:
دستگاه فشارسنج از تجهیزات پزشکی بسیار کاربردی برای سنجش میزان فشارخون افراد و به ویژه بیماران مبتلا به فشار خون بالا می باشد. در واقع فشار خون به مقدار فشاری گفته میشود که توسط خون به دیواره رگ وارد میشود که در حالت عادی فشار سیستولیک کمتر از 120 میلی متر جیوه و فشار دیاستولیک کمتر از 80 میلی متر جیوه است.
اگر زمانی که فشارتان را می گیرید ، مقدار اعداد نشان داده شده بر روی دستگاه بیشتر از این مقدار باشد نشان دهنده بالا بودن فشار خون می باشد و باید فورا تحت نظر پزشک قرار بگیرید و اگر این عمل سریعاً صورت نگیرد ، مشکلات جدی تری برای سلامتی شما پیش خواهد آمد.
انواع فشارسنج ها:
فشار سنج دیجیتالی:
جدیدترین انواع فشارسنج ها مدل دیجیتالی هستند، مهمترین نکته در مورد فشارسنج دیجیتال، کالیبره بودن آن است. کالیبره بودن به معنی دقیق بودن دستگاه می باشد. اینکه آیا میتوان با آن میزان دقیق فشارخون را اندازه گرفت یا نه به این مسئله بستگی دارد. کالیبره کردن دستگاه باید توسط پزشک انجام شود.
کارکردن با این وسیله به نسبت بعضی از مدل ها برای تمام افراد ( با سواد و بی سواد) بسیار آسان تر و راحت تر می باشد ، به همین دلیل متقاضی بیشتری نیز دارد.
این دستگاه شامل یک صفحه مانیتور به همراه کاف می باشد که در یک زمان کوتاه میزان فشار فرد مشخص می شود و احتمال خطا نیز به نسبت کاهش می یابد.
نحوه استفاده از فشار سنج دیجیتالی:
-
دستگاه را روبروی خود قرار دهید.
-
کاف را به دست راست خود ببندید.
-
دستگاه را روشن کنید.
-
دست راستتان را مشت کنید.
-
اگر کاف موجود در این دستگاه به صورت اتوماتیک باشد ، لازم است که فقط دکمه شروع را بزنید تا به صورت خودکار کاف شروع به باد شدن کند.
-
بی حرکت بمانید و اجازه دهید تا مراحل فشار گرفتن به صورت کامل صورت گیرد.
-
زمانی که مراحل به اتمام برسد ، نتیجه و میزان فشار بر روی نمایشگر نشان داده می شود.
فشارسنج مچی:
فشارسنج مچی برای اندازه گیری فشارخون غیرتهاجمی و تعیین فشارخون شریانی بزرگسالان مناسب است. بیشتر فشارسنج های امروزه میتوانند خیلی سریع و راحت فشار را اندازه گیری کرده و نتایج آن ذخیره کنند.
این دستگاه همانطور که از نامش پیدا است بر روی مچ دست بسته می شود و به صورت اتوماتیک و خودکار عمل می کند. کاف دستگاه به مچ بسته می شود و به محض روشن شدن کاف پمپ می شود و بعد از پر شدن مکث می کند و در نهایت هوای درون کاف شروع به خالی شدن می کند و این روند تا زمانی ادامه می یابد تا فشار خون دقیق مشخص و نشان داده شود. بهتر است در زمان اندازه گیری دست به صورت صاف و در مسیر قلب قرار گیرد. مزیتی که دستگاه های مچی به نسبت دستگاه های بازویی دارند این است که بازو فرد اگر چاق و درشت باشد می توان از این دستگاه استفاده کرد.
فشارسنج آنروئید (عقربه ای):
از این روش برای بالا بردن دقت اندازه گیری فشار سیستولیک و و اندازه گیری فشار دیاستولیک استفاده میشود. رایج ترین نمونه دستگاه های فشارسنج ، همین نمونه عقربه ای و دستی است.
در فشارسنج عقربه ای ، کیسه باد (کاف) به یک تلمبه متصل می باشد و این کیسه با فشردن تلمه باد می شود و تا زمانی می توان این عمل را ادامه داد که فشار وارده شده باعث بسته شدن شریان ها شود. فشار موجود باعث می شود که عقربه های روی صفحه نمایش به حرکت در آیند و این حرکت عقربه ها نشانگر میزان فشار خون فرد می باشد.
نحوه استفاده از فشار سنج عقربه ای با گوشی پزشکی:
-
همانند روش قبلی کاف را ببندید و سری گوشی پزشکی را در زیر لبه کاف روی شریان بازویی قرار دهید.
-
فشار را تا جایی که نبض لمس نشود زیاد کرده و عقربه را مشاهده کنید.
-
به عدد عقربه 30 میلیمتر جیوه اضافه کرده و کاف را تا این عدد باد کنید.
-
به هنگام خالی کردن باد کاف به صدای ضربه (Korotkoff ) گوش دهید با شنیدن اولین صدای ضربه به عقربه نگاه کنید.
-
عدد عقربه نمایانگر فشار سیستولیک میباشد.
-
بعد از اتمام صدای ضربه زدن عقربه نمایانگر فشار دیاستولیک
فشار سنج جیوه ای:
فشار سنج جیوهای دقیق ترین استاندارد را در اندازهگیری فشار خون دارد، روش کار این دستگاه به روش دستی (غیر اتومات) میباشد و در این دستگاه فشار خون توسط ارتفاع سطح جیوه درون لوله فشار سنج تعیین میشود. اگرچه فشارسنجهای جیوهای، دقت بالاتری در تعیین فشارخون دارند ولی به علت خطرات بالای ناشی از جیوه امروزه کمتر کاربرد دارند.
نحوه استفاده از دستگاه فشار سنج جیوه ای:
-
در این دستگاه فشارخون توسط جیوه اندازه گیری میشود.
-
پیچ مربوط به مخزن جیوه باز شود تا جیوه به درون لوله راه پیدا کند.
-
دستگاه کاملا عمودی و صاف قرار گیرد و به آن ضربه وارد نشود زیرا بسیار حساس است.
-
بازوبند باید متناسب به اندازه بازو بیمار و به درستی و نزدیک به دو الی سه سانتیمتر بالاتر از چین آرنج فرد بسته شود.
-
با باد کردن کاف دور بازو و تغییر فشار هوا درون لوله فشار سنج سطح جیوه درون لوله تغیر میکند.
-
فشار خون برابر با عددی است که در مانومتر همسطح با سطح جیوه قرار گرفته است.
نکته: توجه داشته باشید که بهتر است در روش های دستی مانند فشار سنج جیوه ای و عقربه ای فشار از روی دو بازو گرفته شود.
اختلاف تا ۲ میلی متر جیوه در فشار دو بازو طبیعی است همچنین بهتر است دقت فشار سنج عقربه ای با مدل جیوه ای تنظیم شود و همچنین در صورتی که فشاراندازهگیری شده در فشارسنجهای جیوه ای و عقربه ای با یکدیگر بیش از ۴ میلیمتر جیوه تفاوت داشته باشند، نیاز است تا فشارسنج کالیبره شود.
نکاتی که قبل از استفاده از انواع فشار سنج باید بدانیم:
-
حتما ۵ دقیقه قبل از اندازه گرفتن فشار استراحت داشته باشید.
-
قسمت دستتان که کاف را میبندید نباید پوشیده باشید و در راستای قلب قرار گیرد تا نتیجه دقیقی گرفته شود.
-
از نوشیدن قهوه ، چای و سیگار از 30 دقیقه قبل از گرفتن فشارتان پرهیز کنید.
-
افرادی که قصد دارند برای اولین بار فشارشان گرفته شود ، بهتر است از هر دو دست این عمل را انجام دهند.
-
میزان فشار هر دستی که به نسبت دیگری بالاتر بود ، ملاک فشار خون فرد در نظر گرفته شود.
-
در زمان گرفتن فشار بهتر است ساکت باشید و از حرف زدن پرهیز کنید.
-
در حالت نشسته بر روی صندلی باشید و سعی کنید که پاهایتان را در کنار هم و بر روی زمین بگذارید.
فشار سیستولیک مهمتر است یا فشار دیاستولیک ؟
-
با اینکه وقتی فشار خون بالا می رود هر دو مورد از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند، اما سیستول به عنوان عدد اول گزینه بهتری برای فهمیدن فشار خون بالا و بیماری های عروقی در افراد سن بالا می باشد.
علائم فشار خون چیست؟
-
شایع ترین علامت فشار خون، بی علامتی است، نام دیگر بیماری فشار خون قاتل خاموش است و برای کشف بیماری راهی به جز اندازه گیری فشار خون وجود ندارد.
-
سردردهای صبحگاهی که معمولا در ناحیه پشت سر شایع ترند و با برخاستن از بستر و نوشیدن چای و قهوه به سرعت خوب میشوند یا به علت استراحت بیشتر در بستر درروزهای تعطیل، زیادتر میگردند، قابل بررسی هستند.
-
فشار خون بالا تهدیدی جدی محسوب میگردد زیرا باعث میگردد قلب شدید تر کار کند که نیاز آن به اکسیژن را افزایش میدهد؛ در صورتی که این مشکل تحت کنترل قرار نگیرد خطر حمله قلبی، سکته مغزی و بیماری کلیوی را افزایش می دهد.
کنترل فشارخون:
-
از بهترین راههای کنترل فشارخون، اندازهگیری منظم آن است. از آنجایی که علایم بیماریهای قلبی عروقی دیر ظاهر میشود، افراد جامعه باید نسبت به وضعیت سلامت قلب خود حساس باشند و فشارخون خود را تحت کنترل داشته باشند. از متداولترین وسیلههای اندازهگیری فشارخون نیز، فشارسنج دیجیتالی می باشد.